Endüstriyel tesislerde, üretimin ve yönetimin kolay ve güvenilir olması önemlidir. Tüm işlemlerin doğru ve eksiksiz bir şekilde işletilmesi ve kontrol edilmesi elzemdir. Her türlü sektörde ve fabrika/üretim tesislerinde proses otomasyonu uygulanması ile birlikte, proses otomasyonu aşağıdaki sektör ve işletmelerde çok daha önemlidir.
Proses ve Fabrika Otomasyonunda PLC, SCADA ve DCS ana kontrol ünite merkezleri olmakla birlikte aşağıdaki ana bileşenler ayrılmaz ünitelerdir.
Fabrika sahasındaki makinaların bağlanması, birbirleri ile veri haberleşmesi ve data transferi;
Fabrika otomasyonunda geçmişte yoğunlukla kullanılan seri haberleşme yerine Ethernet TCP/IP tabanlı haberleşme kullanılmaya başlanmıştır. Fabrika otomasyon sistem ve ekipmanları ( Scada, PLC, DCS, HMI, I/O üniteleri, Endüstriyel PC ler, Paneller, Monitörler, invertörler, sürücüler vb… ) artık neredeyse günümüzde standart olarak TCP/IP networke dahil edilmeleri için RJ-45 Ethernet port bağlantısına sahiptirler.
Fabrika üretim alanları zor ve sert ortam ve çevre koşulları olarak adlandırılan yüksek voltaj içerirler. Bu ortamlar transient, surge gibi endüstriyel otomasyon ve kontrol ekipman ve cihazlarının enerji beslemeleri ve sinyal ( rj-45 ethernet, RS-232/422/485 seri hatlarının zarar görmesine, aşırı kaçak akım/gerilimden ötürü yanmalarına sebep olabilmektedir.
Bu etkilerden kaynaklı olarak Fabrika Otomasyon Sistemleri'nin; verimli, yüksek güvenilirlikte, kararlılıkta ve hatasız çalışabiliyor olması, üretimin aksama riski var olan data haberleşme endüstriyel networkünde hata oluşma riskine sebep olmaktadır.
Dolayısı ile fabrika üretim ortamında kurulması gereken veri haberleşme endüstriyel network sistemleri, tüm bu etkilere ( toz, nem, aşırı sıcaklı değişimleri, yüksek gerilim etkileri, kaçaklar, birbirleri ile elektriksek ve elektromağnetik etkileşimler gibi ) karşı dayanıklı veri haberleşme sistemleri olmalıdır.
Aynı zamanda minimum seviyede bakım ihtiyacı oluşturacak, kolay ve basit kurulum, yönetim, işletme gerektirecek, esnek, güvenilir, kararlı, sürekli çalışabilecek endüstriyel ethernet ve data haberleşme ürünleri olmalıdır.
Gerekliğe ve ihtiyaca bağlı olarak Fabrika Otomasyon sistemlerinde; kablolu (Bakır, Fiber, Ethernet, ADSL/VDSL, SHDSL, Ethernet Uzatıcı, 20 mA current loop, PSTN-Telefon-Leased Line, vb… ) ve kablosuz (Wi-fi, Radio, Bluetooth, ZigBee, GSM/GPRS/3G vb…) teknolojiler kullanılmaktadır.
Gene gerekliğe ve ihtiyaca bağlı olarak Fabrika Otomasyon sistemlerinde; fieldbus ( modbus rtu, modbus tcp/ip, profibus, profinet, canbus, hart, mbus, lonworks, gibi ) protokoller kullanılabilmektedir.
Network ve telekomünikasyon teknolojileri konusundaki gelişmeler ve gelişmiş haberleşme altyapıları hızlı bir şekilde endüstrinin diğer sektörlerine etki etmeye başlamıştır. Bunun sonucu olarak Ethernet ve TCP/IP teknolojileri; endüstriyel fabrika uygulamalarına (kontrol, izleme, monitör etme, fabrika üretim sahasından veri/data toplama gibi ) standart IT dışındaki endüstriyel IT diye adlandırılan temelde data haberleşmesi ama aynı zamanda görüntü ve ekran verilerinin paylaşılması gibi pratik uygulamaları gündeme getirmiştir.
Geçmişte çoğunlukla, otomasyon; ekipman ve cihaz üreticileri tarafından birbirleri ile karşılıklı çalışabilirliği (interoperability ) içermeyen fieldbuslar ve protokollerin yerine, günümüzdeki TCP/IP ve Ethernet teknoloji ve protokolleri sayesinde her türlü endüstriyel otomasyon ekipman ve cihazları karşılıklı data haberleşmesi yapabilmektedir.
Fabrika üretim sahasında yoğunluka kullanılan SCADA sistemlerinin ( PLC, DCS, HMI, sensörler ve kontrol ekipmanları gibi ); kendi aralarındaki veri transferi konusunda düşük maliyetli, standartlaşmış Ethernet ve TCP/IP teknolojilerini kullanımları giderek artmaktadır.
Bunlardan biri olan Endüstriyel Bluetooth ürünleri ( Bluetooth Seri RS-232/485 Adaptörler, Bluetooth Seri RS-232 modüller, Bluetooth Access Point ler ); özellikle RS-232 seri bağlantı gerektiren otomasyon ekipman ve cihazlarının standart olarak kablo ile bağlantı/haberleşme gerekliliğini ortadan kaldırıp, onu yerine kablosuz haberleşme imkanı sunması ile tercih edilmektedir. Sena marka Bluetooth kablosuz haberleşme adaptörleri ( seri RS-232/485 ) yazılım bağımsız konfigürasyon ve otomatik eşleştirme özelliği ile endüstriyel fabrika otomasyonu uygulamalarında ön plana çıkmaktadır. Endüstriyel fabrika uygulamalarında ( veri toplama, kablosuz sensör kontrolü ve izleme gibi ) çoğunlukla tercih edilmektedir.
Dünya üzerinde açık bir pazar haline dönüşen, amansız bir rekabet ortamı oluşan endüstriyel sektörde, bilimsel araştırmalarda ve yönetim alanında varlık gösterebilmek, kâr pastasından büyük pay alabilmek için; düşük maliyetli, yüksek standartlı ve seri üretim yapmak şarttır. Bunun vazgeçilmez en temel kuralı da hiç şüphesiz Otomasyon Sistemi dir.
Otomasyon, yapılan ya da yapılacak olan bir işin, insan ile makine arasında uygun şekilde paylaşılması durumudur. Yapılacak olan toplam işin paylaşım yüzdesi, otomasyonun düzeyini belirlemektedir. Bu noktada, otomasyon kavramı da çeşitlere ayrılabilmektedir. Örneğin, insan gücünün yoğun olduğu otomasyon sitemlerine “yarı otomasyon“, makine gücünün yoğun olduğu sitemlere ise “tam otomasyon” isimleri verilmektedir. Otomasyon tek bir cihaz ile değil, birçok kontrol ünitelerinin kolektif çalışmasıyla yapılabilir.
Otomasyon kavramı, bu sistemlerin bütününde kullanılan genel bir durumu simgelemektedir. Makineleşme sürecinde yer alan tüm firmalar, gerek yarı otomasyon, gerek tam otomasyon sistemleri ile rekabet yarışında ayakta kalmaya uğraşmaktadırlar. Öte yandan, her ne kadar bu sistemlerin oldukça fazla avantajı olsa da, ilk kurulum maliyetlerinin yüksek olması, göze çarpan ilk dezavantajdır. Ancak, orta ve uzun vadede alınacak olan fayda düşünüldüğünde, bu miktar sorun olmaktan çıkmaktadır.
Otomasyon Sisteminin Faydaları Nelerdir;
